Elektrik, insanların en temel ihtiyaçlarından biri olarak biliniyor. Irak gibi 7 ila 8 ay sıcak havaların hakim olduğu bir ülkede, elektriğe talep de yoğun oluyor. Barajların yeterli olmaması ve elektrik üretmek için komşu ülkelerden yakıt alınması ya da ülkelerden bizzat elektrik alınmasının bazı zorlukları beraberinde getirdiği belirtiliyor. Suyun az olması da elektriğin azalmasına neden oluyor. Komşu ülkelerle yakıt tedariği konusunda anlaşma sağlanamaması, elektriğin azalma sebepleri arasında yer alıyor. Bu da yılın 12 ayında elektrik kesintisine ve talepleri karşılamada sorunlara yol açıyor.

Irak ve Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi'nin (IKBY) komşu ülkelerle yaptığı anlaşmaların halkın elektrik taleplerini karşılamadığı ve yeni sorunlarla birlikte elektrik arz miktarının azaldığı belirtiliyor.

TEBA Gazetesi olarak elektrik arzındaki son durumu ve sorunları ele almak üzere IKBY Elektrik Bakanlığı Sözcüsü Ümed Ahmet ile röportaj gerçekleştirdik.

Bölgede elektrik arzı ne durumda? Önceki yıllara göre, 2022’de ne gibi değişiklikler yapıldı?

Kürdistan Bölgesi'ndeki elektrik durumu konusunda şu anda 3500 Megawatt (MW) üretim yapılıyor. Elektrik ihtiyacı ise 4500 MW. Günlük elektrik arzı 14 ila 16 saat arasında seyrediyor. Bu günlük talebe, sıcaklıklara, elektrik üretim ve iletim santrallerindeki herhangi bir soruna göre değişiklik gösteriyor.

Neden her yıl yaz aylarının gelmesi ve artan sıcaklıklarla birlikte elektrik arzı azalıyor? Özel jeneratörlerde elektriğin amper fiyatı yaklaşık 20 bin dinara ulaştı!

Bunun nedeni, yaz aylarında talep edilen elektrik miktarının artması, iletim sırasında birçok sorun yaşanması ve enerjinin bir kısmının azalmasıdır. Sıcak yaz aylarında vatandaşlarımızın yoğun talebi nedeniyle 24 saat boyunca elektrik veremiyoruz. İhtiyacın bir kısmını karşılamak için de vatandaşlara özel jeneratörlerden elektrik iletiliyor.

Genel elektrik arzını artırma ve özel jeneratörler tarafından sağlanan elektrik süresini azaltma konusunda planınız nedir?

Kürdistan Bölgesi Yönetimi olarak elektrik miktarını artırma yönündeki planlarımıza devam ediyoruz. Şu anda ekim ayı için 500 MW elektrik planımız var. Üretimi artırmak için 250 MW'lık olmak üzere iki bölüme ayrılacak. Planlarımız ve elektriği artırmaya yönelik çabalarımız devam edecek.

Irak hükümeti, Körfez ülkeleri ile elektrik arzına yüzde 5 oranında olumlu etki yapacak bir anlaşma imzaladı. Söz konusu adım IKBY’ye ne kadar fayda sağlayacak?

Aslında Irak'ın elektriğini Körfez ülkelerin elektriğine bağlamaya yönelik bu anlaşma, federal hükümetle ilgili. Yüzde 5'lik artış çok küçük bir miktar ve bu Irak'ın küçük bir bölümünün talebini karşılayabilecek. Kürdistan Bölgesi ile hiçbir ilgisi yok ve Bölge anlaşmadan bir fayda sağlamayacak.

IKBY Elektrik Bakanı Kemal Muhammet, elektrik saatlerine ilişkin daha önce yaptığı açıklamada, planlarının elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımı yönünde uygulandığını kaydetti. Muhammet, basına yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Üretim açısından elektriği 615 MW artırdık. Habat'ta 300 MW, Germiyan'da 165 MW, Dokan ve Derbendihan'da 150 MW elektrik artırıldı. Bölge’nin elektrik altyapısı 6 bin 700 MW ve elektrik üretim seviyesi 3 bin 500 MW'dır.

Genel elektrik arzının süresine bakıldığında ise vatandaşlara yaklaşık 16 saat elektrik sağlanmakta. 24 saatlik elektrik arzı daha fazla yakıt ve maliyet gerektirmektedir. Bu amaçla Elektrik Bakanlığı, bölgenin gelirine uyum sağladı. Önümüzdeki yıl doğal gaz üretiminin artmasıyla birlikte diğer santrallerin bir kısmı devreye girecek.

Elektrik sağlanması konusuna gelince, sadece elektrik dağıtım yönetiminin özel sektöre verileceğini ve akıllı sayaçların sadece elektriği düzenlemek ve kontrol etmek için olduğunu açıklığa kavuşturmak isterim.”