Tunus cumhurbaşkanlığı seçimlerine “sessiz sedasız” gidiyor

Cumhurbaşkanı Kays Said’in 2 Temmuz’da yaptığı açıklamada 6 Ekim’de cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacağını duyurmasının ardından, 4 Temmuz’da Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Faruk Buasker, seçim takvimini açıkladı.

6 Ekim’de düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimleri için adayların kampanyalarının 14 Eylül’de başlayıp 4 Ekim’de seçim yasaklarıyla beraber sona ereceğini belirten Buasker, yurtdışında yaşayan Tunusluların ise 4,5,6 Ekim tarihlerinde sandık başına gideceğini duyurdu.

Tunus’ta Temmuz 2022’de düzenlenen referandum sonucunda kabul edilen yeni anayasaya göre cumhurbaşkanı adayı olabilmek için Tunus Halk Meclisi veya Bölgesel ve Yerel Ulusal Konseyi üyesi 10 milletvekilinin ya da 40 yerel yöneticinin ya da en az 500 seçmene sahip 10 bölgeden 10 bin seçmenin aday için imza vermesi gerekiyor.

- Cumhurbaşkanlığı için 3 aday yarışıyor

Buasker, 10 Ağustos'ta yaptığı açıklamayla, cumhurbaşkanlığı için başvuruda bulunan 17 adaydan sadece 3'ünün başvurusunun kabul edildiğini, 6 Ekim'de yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı Kays Said, Halk Hareketi lideri Zuheyr el-Mağzavi ve siyasi hayatına 2020’de Yaşasın Tunus Partisinden milletvekili olarak katılan iş adamı Ayaşi Zamal'ın yarışacağını açıkladı.

Adaylıkları kabul edilmeyen 6 cumhurbaşkanı aday adayı Tunus İdari Mahkemesine başvurdu.

Başvurusu değerlendirilen adaylardan, Said öncesi hükümet koalisyonunu oluşturan Nahda Hareketi Partisinden ayrılan Çalışma ve Başarı Partisi lideri Abdullatif el-Mekki, eski bakanlardan El-Munzir ez-Zenadi ve eski Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki’nin çalışma arkadaşı İmar Deymi hakkında Tunus İdari Mahkemesi 2 Eylül’de adaylıkları önünde herhangi bir engel olmadığı yönünde kararını kamuoyuyla paylaştı.

Mahkemenin kararına rağmen, Buasker 3 Eylül’de yaptığı açıklamada, seçim kuruluna herhangi bir mahkeme kararının gelmediğini, nihai karar olarak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 3 adayın yarışacağını belirtti.

- Seçimlere 10 gün kala seçim yasasında değişikliğe gidildi

Tunus İdari Mahkemesi’nin 3 adayın tekrar seçimlere dönmesi gerektiği konusundaki tüm ısrarlarına rağmen herhangi adaylıklarda herhangi bir değişiklik olmadı.

Yargı ile seçim kurulu arasındaki gerginliğin ardından 20 Eylül’de Tunus Halk Meclisi üyesi 34 milletvekili, seçimlere ilişkin karar yetkisinin Tunus İdari Mahkemesinden alınarak İstinaf Mahkemesine devredilmesini içeren seçimlere ilişkin yasa tasarısını parlamentoya sundu.

Parlamento tatilde olmasına rağmen 27 Eylül’de olağanüstü oturumla toplanarak seçim yasa tasarısını onadı.

Yasa tasarıyla seçim kanununda yapılan değişikliğe göre, seçim kurulunun kararlarını duyurmasının ardından yapılacak itirazları 48 saat içerisinde İstinaf Mahkemesine yapılması gerekiyor.

- Tutuklu aday Ayaşi Zamal

Cumhurbaşkanlığı adaylığı 10 Ağustos’ta kesinleşen Ayaşi Zamal,” sahte beyanda bulunmak" suçundan açılan dava ile bağlantılı olarak 2 Eylül'de gözaltına alınmasının ardından, 4 Eylül'de tutuklandı.

Yapılan itirazın ardından 6 Eylül'de tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Zamal, cezaevinden çıkmasının ardından güvenlik güçlerince tekrar gözaltına alındı.

Zamal’ın avukatı Abdussettar el-Mesudi, 11 Eylül'de Silyana Asliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcılığının, cumhurbaşkanı seçiminde aday olan müvekkili hakkında “sahte “beyanda bulunmak” suçlamasıyla beş tutuklama emri çıkarıldığını açıkladı.

Mesudi, müvekkili Ayaşi’nin “sahte beyanda bulunmak” suçundan 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldığını 19 Eylül’de kamuoyuyla paylaştı.

Tunus 2. Asliye Mahkemesi 1 Ekim’de Zamal hakkında 4 farklı davadan 12 yıl hapis cezası vermesini duyurmasının ardından seçimlere 3 gün kala Tunus İstinaf Mahkemesi 1 yıl 8 aylık cezayı onayladı.

- Muhalefet seçimleri boykot ediyor

Başta muhalefetin çatı oluşumu Ulusal Kurtuluş Cephesi olmak üzere ülkenin önce gelen siyasi partilerinden Nahda Hareketi seçim süreci için “uygun bir demokratik iklimin bulunmadığı” değerlendirmesinde bulundu.

Tunus İşçi Partisi, Et-Tekatül Partisi, Sosyalist Parti, Kutup Partisi ve Sosyal Demokrat Parti tarafından 4 Ekim’de düzenlenen ortak basın toplantısında, 6 Ekim’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin "dürüstlük, şeffaflık ve adil rekabet koşullarını taşımadığı" gerekçesiyle seçimleri boykot kararı alındığı duyuruldu.

Muhalefetin çoğunluğunun tepki gösterdiği seçim sürecinde, Halk Hareketi, Tunus İleri Hareketi ve bazı küçük partiler seçimlere katılacaklarını duyurdu.