Venüs'ün atmosferinde atomik oksijen tespit edildi

ABC News'in haberine göre, DLR'de çalışan bilim insanları, yaptıkları araştırmada, daha önce Venüs atmosferinin gece tarafında tespit edilen oksijen varlığına ilave olarak, gezegenin Güneş'e bakan yüzünde de reaktif oksijen türlerinden atomik oksijenin bulunduğunu belirledi.

Venüs'ün Dünya'ya benzer özellikler taşıdığı, kütlesinin Dünya'ya yakın olduğu, gezegenin çoğu karbondioksitten oluşan, bulutlarla kaplı atmosferi nedeniyle yoğun bir sera etkisi altında olduğu kaydedildi.

Sülfürik asit nedeniyle sarı renkli görünen havanın altında, Venüs'ün yüzeyindeki koşulların çok daha zorlu olduğu, sıcaklığın kurşunu eritebilecek derecelere çıktığı ancak gökyüzündeki bulutların bazı katmanlarının ılık, bu bölgelerdeki ortalama sıcaklığın ise 30 derece civarında olduğu belirtildi.

- Araştırmacılar, Venüs hakkında bilgi elde etmek için atmosferine yönelik araştırmalar yapıyor

Bilim insanları, gezegenin öncesini ve sahip olduğu zorlu koşulları belirlemek için Venüs'ün atmosferine yönelik gözlem ve araştırmalarda bulunuyor.

Berlin Humboldt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Heinz-Wilhelm Hübers liderliğindeki DLR bilim insanları, ilk defa, Venüs'ün Güneş'e bakan tarafının atmosferinde, reaktif oksijen türü olan atomik oksijen tespit etti.

Dünya atmosferinin üst katmanlarında yoğun biçimde mevcut olan atomik oksijen, solunan moleküler oksijenden farklı olarak çok çabuk reaksiyona girebiliyor ve enerji dengesi ile gezegenin soğuması için çok önemli bir bileşen özelliği taşıyor. Bu oksijen türü, ışığın ozon veya nitrojen dioksit gibi molekülleri parçalamasıyla açığa çıkıyor.

Araştırmacılar, keşfedilen atomik oksijenin, Venüs'ün bir zamanlar nemli, sıcak ve yaşanabilir olabileceğine işaret ettiğini vurguladı.

- Araştırma bir Boeing 747SP uçağa monteli SOFIA Gözlemevi kullanılarak yapıldı

Hübers liderliğindeki bilim insanları, 2021'de, modifiye edilmiş Boeing 747SP tipi bir uçağa yerleştirilen 2,5 metre çapındaki bir teleskoptan oluşan, artık kullanılmayan Kızılötesi Gökbilimi İçin Stratosferik Gözlemevi'ni (SOFIA) kullanarak Dünya atmosferinin üst katmanlarında atomik oksijenin varlığını keşfetti.

Araştırmalarını Venüs'e de yönelten Hübers ve ekibi, yaptıkları uçuşlarda, 9'u gezegenin gece bölümünde, 7'si gündüz bölümünde 1'i de arada kalan bölgede olmak üzere atmosferin 17 bölgesinde atomik oksijen tespit etti.

Araştırmacılar, özellikle atomik oksijenin en fazla bulunduğu, Venüs yüzeyinin 90 ila 120 kilometre üstündeki atmosferin nasıl hareket ettiğini ve değiştiğini belirledi.

Öte yandan araştırmada yer almayan California Riverside Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Stephen Kane ise yaptığı açıklamada, "Venüs'ün hala çözmeye çalıştığımız ilginç özelliklerinden biri de yüzeyinde sıvı su bulunup bulunmadığıdır. Eğer Venüs'te su olsaydı, ısınmaya başlayıp bugünkü kontrolden çıkmış sera durumuna geçtiğinde buharlaşırdı. (Araştırmada tespit edilen) bu oksijen, şu anda atmosferde kalan önceden mevcut yüzey suyunun önemli bir bileşeni olabilir." dedi.

Keşfin, bugün görülenden tamamen farklı bir Venüs resmi oluşturmaya başladığını kaydeden Kane, Venüs'ün milyarlarca yıl önce yaşanabilir bir gezegen olabileceğine işaret etti.

Araştırma, Nature Communications dergisinde yayımlandı.