Devrim yaratacak iddia doğrulanamadı

Kuantum Enerji Araştırma Merkezi'nin CEO'su Sukbae Lee'nin de aralarında yer aldığı bir grup bilim insanı, kısa süre önce LK-99 adlı bir malzeme geliştirdiklerini açıklamıştı. 

Hakem onayına sunulmayan bir makalede dile getirilen bu icadın fizik dünyasında devrim yaratabileceği ileri sürülmüştü. Bu iddiaya göre LK-99, havada adeta uçarak saatte 500 kilometreden hızlı giden maglev trenleri veya uçan kaykaylar gibi yenilikçi teknolojilerin önünü açacaktı.

Öte yandan birçok araştırmacı, Lee ve ekibinin iddialarına şüpheyle yaklaşmıştı.

Çek Cumhuriyeti'ndeki Prag Üniversitesi'nden araştırmacılar da LK-99'u kendileri sınamaya karar verdi.

Malzeme bilimcisi Ross Colman ve meslektaşları, yaptıkları deneyde LK-99'un bir süperiletken gibi davranmadığını açıkladı.

Süperiletken nedir?

1911'de Hollandalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes, cıvanın -269 dereceye kadar soğutulduğunda elektriği hiç direnç göstermeden ilettiğini keşfetmişti. Fizikçi buna "cıvanın süperiletken hali" adını vermişti.

Süperiletkenlerde elektrik akımını oluşturan elektronlar, atomların hiçbirine çarpmadan aralarından akıp gidiyor. Bu yüzden süperiletken maddeler, hiç ısınmadan enerjiyi kesintisiz bir şekilde aktarma özelliğine sahip.

Bunlar sağlık, elektronik ve ulaşım gibi alanlarda devrim yaratma potansiyeli taşıyor.

Öte yandan bilim insanları 1911'deki keşiften beri daha yüksek sıcaklıklarda süper iletken hale gelen malzemeler geliştirmeye çalışıyor.

"Birtakım yanlışlıklar veya eksik bilgiler var"

Lee ve ekibi de LK-99'un 127 derecelik sıcaklıkta bile süperiletkenliğini koruduğunu öne sürmüştü.

Colman ve meslektaşlarına göreyse LK-99, oda sıcaklığında süperiletkenlerden beklenen davranışları tutarlı biçimde sergilemiyor.

Colman, "Malzemenin sentez tarifi çok basit şekilde sunulmuş. Birtakım yanlışlıklar veya eksik bilgiler var" dedi.

İcada şüpheyle yaklaşan pek çok bilim insanı, LK-99'un bir süperiletkenden ziyade demir gibi ferromanyetik olabileceğini düşünüyor.

Ferromanyetizma, kabaca, mıknatıslanabilen demir gibi malzemelerin davranışlarını nitelemek için kullanılan bir terim. 

Bir bilim insanı soruşturma altında

Öte yandan, LK-99 oda sıcaklığında süperiletken hale geldiği öne sürülen ilk malzeme değildi.

Birkaç yıl önce saygın bilimsel dergi Nature'da yayımlanan bir makalede, 15 derece sıcaklıkta süperiletken hale gelebilen bir malzeme geliştirildiği duyurulmuştu.

Ancak bu malzemenin çalışması için 2,5 milyon atmosferik basınç (ATM) gerekiyordu ve bu da uygulanmasını yine zorlaştırıyordu. Ayrıca bazı hesap hatalarının tespit edilmesi üzerine makale geri çekilmişti.

Söz konusu makalenin başyazarı, Rochester Üniversitesi'nden Dr. Ranga P. Dias'tı.

New York Times'ın aktardığı son bilgilere göreyse benzer iddialarda bulunduğu bir başka makalesi de geri çekilen Dr. Dias, görev aldığı üniversite tarafından soruşturulmaya başladı.