55 milyondan fazla kişi Alzheimer hastalığıyla mücadele ediyor

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl yaklaşık 10 milyon kişide Alzheimer görülmesi nedeniyle 2050’de hasta sayısının 139 milyonu bulması öngörülüyor.

Dünyada her 3,2 saniyede bir kişi Alzheimer'a yakalanırken bu hastalık hakkında farkındalık oluşturmak ve bununla mücadele edenlere destek olmak amacıyla her yıl 21 Eylül "Dünya Alzheimer Günü" etkinlikleri düzenleniyor.

Beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak hafıza kaybı, bunama ve genel anlamda bilişsel fonksiyonların azalması şeklinde gelişen tıbbi bir durum olan Alzheimer nedeniyle her yıl dünya genelinde binlerce kişi hayatını kaybediyor.

İlk kez 1906’da Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafından tanımlanan ve 65 yaş üstü kişilerde beyin dokularında ağır hasara neden olduğu tespit edilen Alzheimer, "21. yüzyılın kabusu" olarak görülüyor.

Hastalık, günlük aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile nitelenen nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık olarak tanımlanıyor ve bilinen kesin bir tedavi yöntemi bulunmuyor.

Uzmanlar, Alzheimer hastalığının görülme sıklığının 65 yaşından sonra her 5 yılda bir 2 kat arttığına işaret ediyor.

- Alzheimer'a yakalananların yüzde 60’tan fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde

Alzheimer hastası sayısına her yıl 10 milyon yeni vaka eklenirken Alzheimer'a yakalananların yüzde 60’tan fazlası ise düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor.

Alzheimer hastalığının şu anda 1,3 trilyon ABD dolarının üzerinde olan yıllık küresel maliyetinin, 2030’a kadar 2,8 trilyon ABD dolarına yükselebileceği tahmin ediliyor.

Buna göre, 2030’da Alzheimer hastalığının yıllık küresel maliyetinin dünyanın en büyük 8. ekonomisi olan İtalya’nın şu anki yıllık gayrisafi yurt içi hasılasını (GSYİH) geride bırakacağı öngörülüyor.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de ise yaklaşık 700 bin Alzheimer hastası bulunuyor.

- Alzheimer hastalığı, demansın bir türü

Alzheimer hastalığı, beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak hafıza kaybı, bunama ve genel anlamda bilişsel fonksiyonların azalması olarak biliniyor.

"Demans türü" olarak nitelendirilen Alzheimer, daha çok ilerleyen yaşlarda yaygın görülüyor.

Alzheimer's Disease International (AZI) tarafından hazırlanan 2021 raporunda, dünya genelinde demans hastalarının yüzde 75'inin teşhis edilmediği tahmin ediliyor. Farkındalık eksikliği teşhis açısından önemli engel olarak gösterilirken, bazı düşük ve orta gelirli ülkelerde teşhis edilmeme oranı yüzde 90'a kadar çıkabiliyor.

Uzmanlar, hipertansiyon, diyabet, obezite, sigara ve alkol tüketimi ile depresyonun Alzheimer riskini artırdığı uyarısında bulunuyor.

- Tedavi ve bakım

Demansı iyileştirmek veya ilerleyen seyrini değiştirmek için halihazırda mevcut bir tedavi yöntemi bulunmuyor. Bunun yanı sıra klinik deneylerin çeşitli aşamalarında çok sayıda yeni tedavi araştırılıyor.

Araştırmalar, insanların düzenli egzersiz yaparak, sigara ve alkol kullanımından kaçınarak, kilolarını kontrol ederek, sağlıklı beslenerek, tansiyon, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini koruyarak bunama riskini azaltabileceklerini ortaya koyuyor.