Mısır'ı 3500 yıl önce yöneten I. Amenhotep'in mumyası dijital olarak açıldı
Modern zamanlarda açılmamış kalan çok az sayıda firavun mumyasından biri olan I. Amenhotep'i fiziksel olarak değil de dijital olarak açan Kahire Üniversitesi'nden ekip, "Hediye açmak kadar heyecan verici." dedi.
MÖ 1525 - 1504 arasında Mısır'ı yöneten I. Amenhotep'in mumyası 3500 yıl sonra sırlarını ele verdi. Muhtemelen mezarını soygunculardan korumak için cenaze tapınağı ile mezarını birbirinden ayıran ilk firavun olan I. Amenhotep'in kat kat sarılı mumyası, Mısırlı bilim insanları tarafından dijital olarak açıldı.
Tıp fakültesinin radyoloji profesörü Seher Salim, dar çenesi, küçük burnu ve kıvırcık saçlarıyla fiziksel olarak babasına benzeyen I. Amenhotep'in 3500 yıl önce yaşamış biri için şaşırtıcı derecede iyi dişleri olduğunu söyledi.
3D bilgisayarlı tomografi (CT) tarama teknolojisine başvurarak, iskeletini ve yumuşak dokusunu haritalamak için yüzlerce yüksek çözünürlüklü X-ışını dilimi kullanarak elde edilen sonuçlar I. Amenhotep'in görünüşü ve birlikte gömüldüğü mücevherlerin görkemi hakkında ayrıntılı bilgi verdi.
Adı "Amun Memnun" anlamına geliyor
Tarihçilere göre 18. hanedanın ikinci kralı olan, babası I. Ahmose'nin ölümünün ardından tahta çıkan I. Amenhotep, Mısır'ı MÖ 1525 ile 1504 arasında yaklaşık 21 yıl yönetti. Adı "Amun memnun" anlamına geliyordu. Taht adı Djeserkare idi, yani Kutsal Re'nin Ruhu. İdari organizasyona ve tapınakların inşasına yoğunlaşmış barışçıl bir saltanat sürdü. Annesi Ahmose-Nefertari ile birlikte hüküm sürmüş de olabilir.
Mısırbilimciler, şifresi çözülmüş hiyerogliflerden, Amenhotep'in mumyasının MÖ 11. yüzyılda, yani 21. hanedanlık döneminde, mezar soyguncuları tarafından verilen hasarı onarmak için rahiplerce açıldığını öğrenmişti. Kraliyet gömme ekipmanlarını yeniden kullanmak veya süs eşyalarını çalmak için açtıkları da spekülasyonlar arasındaydı. Dr. Seher Salim, elde ettikleri bulguların bu teorileri çürüttüğünü ve rahiplerin en iyi niyetle hareket ettiğini gösterdiğini söyledi.
Beyni tam manasıyla korunmuş halde
Mumyaya CT tarayıcı teknolojisi uygularken "Bir hediyeyi açmak gibi" demekten kendini alamayan Salim, tabut ilk açıldığında, muhtemelen çelenklerin kokusunun cazibesine kapılmış bir yaban arısını korunmuş halde bulduklarını belirtti. Araştırma ekibi, Tutankhamun ve Ramses II gibi diğer firavunların aksine Amenhotep'in beyninin tam manasıyla korunmuş kaldığını keşfetti. Ekip, Amenhotep'in nasıl öldüğüne dair kanıt bulma amacına ise ulaşamadı.
Hastalık nedeniyle ölüme işaret eden herhangi bir yara veya şekil bozukluğu bulamadıklarını belirten Salim, mumyada muhtemelen ilk gömülmesinden sonra mezar soyguncularının neden olduğu çok sayıda sakatlama olduğunu aktararak ekledi:
"İlk mumyalayanlar, bağırsaklarını çıkarmıştı, ama beyni ya da kalbini değil. En azından I. Amenhotep için 21. hanedan rahiplerinin mezar soyguncuları tarafından verilen hasarı sevgiyle onardığını, mumyasını eski ihtişamına kavuşturduğunu ve muhteşem mücevherleri ve muskaları yerinde koruduğunu gösteriyoruz."
Cumhuriyet
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Galatasaray | 11 | 31 |
2. Fenerbahçe | 11 | 26 |
3. Samsunspor | 12 | 25 |
4. Eyüpspor | 12 | 22 |
5. Beşiktaş | 11 | 21 |
6. Göztepe | 11 | 18 |
7. Sivasspor | 12 | 17 |
8. Başakşehir | 11 | 16 |
9. Kasımpasa | 12 | 14 |
10. Konyaspor | 12 | 14 |
11. Antalyaspor | 12 | 14 |
12. Rizespor | 11 | 13 |
13. Trabzonspor | 11 | 12 |
14. Gaziantep FK | 11 | 12 |
15. Kayserispor | 11 | 12 |
16. Bodrumspor | 12 | 11 |
17. Alanyaspor | 11 | 10 |
18. Hatayspor | 11 | 6 |
19. A.Demirspor | 11 | 2 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Kocaelispor | 12 | 25 |
2. Bandırmaspor | 12 | 24 |
3. Erzurumspor | 12 | 22 |
4. Karagümrük | 12 | 21 |
5. Igdir FK | 12 | 21 |
6. Ankaragücü | 12 | 19 |
7. Ahlatçı Çorum FK | 12 | 19 |
8. Boluspor | 12 | 18 |
9. Şanlıurfaspor | 12 | 18 |
10. Manisa FK | 12 | 17 |
11. Esenler Erokspor | 12 | 17 |
12. Ümraniye | 12 | 17 |
13. Pendikspor | 12 | 17 |
14. Keçiörengücü | 12 | 15 |
15. Gençlerbirliği | 12 | 15 |
16. İstanbulspor | 12 | 14 |
17. Amed Sportif | 12 | 14 |
18. Sakaryaspor | 12 | 13 |
19. Adanaspor | 12 | 7 |
20. Yeni Malatyaspor | 12 | -3 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Liverpool | 11 | 28 |
2. M.City | 11 | 23 |
3. Chelsea | 11 | 19 |
4. Arsenal | 11 | 19 |
5. Nottingham Forest | 11 | 19 |
6. Brighton | 11 | 19 |
7. Fulham | 11 | 18 |
8. Newcastle | 11 | 18 |
9. Aston Villa | 11 | 18 |
10. Tottenham | 11 | 16 |
11. Brentford | 11 | 16 |
12. Bournemouth | 11 | 15 |
13. M. United | 11 | 15 |
14. West Ham United | 11 | 12 |
15. Leicester City | 11 | 10 |
16. Everton | 11 | 10 |
17. Ipswich Town | 11 | 8 |
18. Crystal Palace | 11 | 7 |
19. Wolves | 11 | 6 |
20. Southampton | 11 | 4 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Barcelona | 13 | 33 |
2. Real Madrid | 12 | 27 |
3. Atletico Madrid | 13 | 26 |
4. Villarreal | 12 | 24 |
5. Osasuna | 13 | 21 |
6. Athletic Bilbao | 13 | 20 |
7. Real Betis | 13 | 20 |
8. Real Sociedad | 13 | 18 |
9. Mallorca | 13 | 18 |
10. Girona | 13 | 18 |
11. Celta Vigo | 13 | 17 |
12. Rayo Vallecano | 12 | 16 |
13. Sevilla | 13 | 15 |
14. Leganes | 13 | 14 |
15. Deportivo Alaves | 13 | 13 |
16. Las Palmas | 13 | 12 |
17. Getafe | 13 | 10 |
18. Espanyol | 12 | 10 |
19. Real Valladolid | 13 | 9 |
20. Valencia | 11 | 7 |