İran’daki tuz gölü can çekişiyor

İran’da başkent Tahran ile Kum kenti arasında yer alan, Sultan Havuzu ismiyle bilinen tuz gölü, küresel ısınma ve kuraklık nedeniyle yok olmanın eşiğinde.

Suyu yüzlerce metre çekilen gölün küçük bir kısmında tuz çıkarma çalışmaları devam ederken çok sayıda ziyaretçi gün doğumu ve gün batımını izlemek için bölgeye geliyor.

Can çekişen gölde suyun çekildiği kısımlar şimdilerde güneşlenen kertenkelelere ve bir tutam yeşillik arayan develere ev sahipliği yapıyor.

Motosikletli çocuklar güttükleri develerin gölün merkezine daha fazla yaklaşıp batma tehlikesi yaşamaması için sürekli etrafta dolanıyor.

- Suyun çekildiği alanlar risk taşıyor

Küresel ısınmanın tehdit ettiği Sultan Havuzu, Tahran-Kum yolunun 80. kilometresinde, yolun sol tarafında yer alıyor.

Otoyoldan geçerken koskoca bir alanı kaplamış gibi görünen gölün yüzeyi yaklaştıkça küçülmeye başlıyor. Göle yaklaşıncaya kadar görünenin serap olduğunu anlamak ise mümkün olmuyor. Gölün havzasına yaklaştıkça göl uzaklaşıyor.

Çorak bir toprak yapısına sahip bölgenin zemini ile suların çekildiği alanı birbirinden ayırt etmek ise oldukça zor.

Gölün susuzluktan kabaran tuzlu yüzeyini görmek ve fotoğraf çekmek için araçlarıyla gelen ziyaretçileri bekleyen en büyük tehlike ise suyun çekildiği alanda araçlarıyla mahsur kalmak.

Seraba aldanıp araçlarıyla ilerleyen ziyaretçilerin, yüzeyi kurumuş göl havzasında bir anda saplanıp kalması çevrede yaşayan köylüler için sıradan bir durum haline gelmiş. Gölün yanı başındaki köyün erkekleri ise bu durumu gelir kaynağına çevirmiş.

Kış ve bahar aylarında günde onlarca aracın burada saplanıp kaldığını söyleyen köylüler, araçları belli bir ücret karşılığında kurtardıklarını belirtiyor.

Köy sakinleri son yıllarda yağışların iyice azaldığını ve göl suyunun eskiye nazaran daha fazla çekildiğini, havzanın gittikçe bir çölü andırdığını ifade ediyor.

"Görülmeye değer bir yer"

İranlı yazar ve yönetmen Muhsin Mahmelbaf’ın Sultan Havuzu isimli öykü kitabında anlattığı kadar büyük ve insanı öldürebilecek keskinlikte kokuya sahip bir göl görmek ise artık imkansız.

İnsanların helikopterden atıldığı ve daha suya ulaşmadan zehirli gaz nedeniyle öldüğü anlatılan öykünün aksine, bugün turistik amaçlı gelen ziyaretçiler suyu çekilen gölde manzara fotoğrafları çekip çıplak ayaklarıyla tuzun içinde geziyor.

Bölgeye ilk defa geldiğini söyleyen ziyaretçi Umid Namdar, “Burası güzel, turistik bir yer. Şu an saat 17.30 ve çok güzel bir görüntü var. Fotoğrafçılara ve tabiat severlere gelmelerini tavsiye ederim. Görülmeye değer bir yer. Burayı dostlarımdan duydum ve görmeye geldim.” dedi.

Ali Kahramanpur ise tavsiye üzerine buraya geldiğini, şimdilerde suyun çekilmiş olduğunu ve sadece tuzun görülebildiğini söyledi. Kahramanpur, “Duyduğuma göre bir miktar su da oluyormuş ve aynayı andıran gölün yüzeyi muhteşem görünüyormuş. Bugün geldiğimde de bunu görmeyi ummuştum. Demek ki o görüntüyü görebilmek için bahar aylarında gelmek gerekiyormuş.” diye konuştu.

Tahran'dan geldiğini ve yoldan geçerken bu manzarayı hep uzaktan gördüğünü ifade eden Kemal Sultani, “Burayı yakından da görmek istiyordum. Bugün ailemle gelme fırsatı buldum. Buradaki tuz madeni yetkilisinden izin aldım ve içeri girdik. Burası doğal ve zevk verici bir manzaraya sahip. Her taraf tuzla kaplı.” dedi.