“İkinci evlilik boşanma sebebi olarak görülmeyecek” kararı uygulanacak mı?

Irak Federal Mahkemesi, 1 Aralık 2022’de Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi’nde (IKBY) Kişisel Durum Yasası'nın bir maddesinin iptaline ilişkin karara varıldığını duyurdu. Mahkeme, Kişisel Durum Kanununun 18. maddesinin "anayasaya aykırı" olduğuna karar verdi.

Değiştirilmesine yönelik karara varılan maddede, ikinci evlilik yapan bir erkekten ilk eşin boşanma hakkı olduğunu içeriyordu.

Irak Kişisel Durum Yasası'nın 40. maddesinin 5. fıkrasına göre, bir erkek ikinci bir evlilik gerçekleştirirse ilk eş söz konusu durumu boşanma sebebi olarak gösteremez.

IKBY Parlamentosu Hukuk Danışmanı Vurya Sadi, yerel basına yaptığı açıklamada, temyiz başvurusunun Halepçe Mahkemesi tarafından yapıldığını, Federal Mahkemede IKBY taraflarının huzurunda özel bir duruşma yapılmadan karara varıldığını belirtti.

Avukat Yunus Hasan, kararlar ilgili detayları ve merak edilenleri TEBA Gazetesi’ne anlattı.

Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi’nde (IKBY) kararın uygulanıp uygulanmamasına ilişkin Av. Hasan, “Kürdistan Bölgesi Parlamentosu ve Başkanlığının, federal mahkemenin bütün kararlarını kendi kanunlarına bağlaması gibi bir zorunluluğu yok. Söz konusu kanunun Bölge’de uygulanmasına parlamento ve bölge başkanının yetkisi var.” dedi.

Av. Yunus Hasan, Federal Mahkemenin erkeğin ikinci evliliğini gerçekleştirmesinin ilk eş tarafından boşanma sebebi olarak görülmesi kararına ilişkin detaylar ile ilgili şu ifadeleri kullandı:

“Bütün kadınların eşinden boşanma talebi hakkı vardır ancak bunun bir sebebi olmalı, bu sebeplerin arasında ihanet, aldatma, hakaret etmek, hırsızlık gibi olaylar yer alıyor. Boşanma talebinde bu sebepler sunulmalı. İkinci evlilik de boşanma sebeplerinden biri olarak görülüyor, Bölge hükümeti ve Kürdistan Bölgesi yasama yetkisi, bu konu ile ilgili alınan kararı ve federal mahkemenin duyurduğu bütün kararları uygulamak zorunda değildir.”

Söz konusu karar hakkında inceleme ve görüşmelerin yapılması gerektiğini belirten Av. Yunus Hasan, kararın şu anda Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi’nde (IKBY) uygulamada olmadığının altını çizdi.

IKBY’de şu anda eşlerin ikinci evlilik yapmasının boşanma sebeplerinden biri olduğunu vurgulayan Hasan, “Bölgede kadınlar, eşlerinin ikinci evlilik yapması durumunda boşanma taleplerini sunabilir ve haklarını alabilir.” dedi.

Av. Yunus Hasan, IKBY hariç Irak’ın diğer illerinde federal mahkemenin ikinci evliliğin boşanma sebebi olmamasına yönelik kararın uygulamada olduğunu dile getirdi.

Federal hükümetin söz konusu kararı uygulamasına yönelik görüşlerine değinen Av. Yunus Hasan, şu sözleri kullandı:

“Avukat olarak Federal Mahkemenin kararı duyurma sebebini çok sayıda şehit verilmesinin ardından Irak’ta dul kadın sayısının artması olarak görüyorum. Onlar Bölge’den daha fazla şehit verdiler bunun da sebebi DEAŞ ile mücadele olarak görülüyor. Şehit olanların eşlerinin dul kalması sebebiyle bu karara varıldığını düşünüyorum.”

Yunus Hasan, medya ve basın organlarının yasalar hakkında bilgilendirme yapması gerektiğini kaydederek, “Buradan basın kuruluşlarına seslenmek istiyorum, özellikle de kadınlarla ilgili Kürdistan Bölgesi Parlematosu tarafından çıkarılan yasalar hakkında vatandaşlar bilgilendirilmeli.” ifadelerinde bulundu.