ABD'nin 5 eyaletinde ön seçim

ABD’de 8 Kasım 2022 yapılacak ara seçimler öncesi bugün 5 eyalette vatandaşlar "primary" denilen ön seçimlerde, kendi bölgelerindeki yerel, federal ve kongre aday adaylarını belirlemek için sandığa gidiyor.

Michigan ve Arizona eyaletlerinde Cumhuriyetçiler vali adaylarını netleştirmek için oy kullanırken, yine Arizona ve Missouri de ise seçmenler kasımda yarışacak senato adaylarını belirleyecek.

Michigan eyaletinde ise Demokrat seçmenler, Kongre’nin Temsilciler Meclisi için yarışacak Haley Stevens ile Andy Levin arasında karar verecek.

İki Demokrat aday arasından Yahudi kökenli Levin’in Filistinlilere yönelik politikalarından dolayı İsrail’i eleştirmesi nedeniyle, ABD’nin en etkili Yahudi lobi kuruluşlarından Amerikan İsrail Halkla İlişkiler Komitesi’nin (AIPAC) tepkisini çekmişti.

- Kansas'taki ön seçimlerde kürtaj referandumu

Bugün devam eden ön seçimlerde aday adaylarının belirlenmesinin yanı sıra bazı eyaletlerde ülke gündemine yansıyan referandum konuları da sandığa gelecek.

Kansas’ta yapılan ön seçimlerde halk, ülkedeki en tartışmalı konulardan biri olarak kabul edilen kürtaj sınırlaması üzerine oy kullanacak.

ABD Yüksek Mahkemesi’nin 24 Haziran’da “Kürtajın anayasal bir hak olduğunu savunan” Roe-Wade davası kararını bozmasından bu yana ilk kez kürtaj hakkı oy pusulasında olacak.

Kansaslılar, eyalette kürtaj hakkının anayasal bir hak olup olmaması, sınırlanıp sınırlandırılmaması konusunda son kararı verecek.

Cumhuriyetçi ağırlıklı seçmenin bulunduğu eyalette, kürtaj yaptırmanın anayasal bir hak olmadığı yönünde bir sonuç çıkarsa, eyalet meclisi vekilleri kanunları buna göre düzenleyecek.

ABD Yüksek Mahkemesi, 24 Haziran'da ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli "Roe-Wade kararı"nı iptal etmişti.

Karar ile kürtaj anayasal bir hak olmaktan çıkarken bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakılmıştı.

Söz konusu karar sağ cephede memnuniyetle karşılanırken, mahkemenin kararının ardından Yüksek Mahkeme önünde ve ABD'nin çeşitli kentlerinde zaman zaman protesto gösterileri düzenleniyor.

Ülkenin kuzeybatısındaki Washington eyaletinde de bugün seçmenler yerel, federal ve eyalet koltuklarına aday olan kişiler arasından seçim yapacak.

Demokrat ağırlıklı eyalette her iki partiden 18 aday adayı bugün sandığa gidiyor ve bunlar arasından Cumhuriyetçi ve Demokrat aday olarak sadece 2 kişi 8 Kasım’da yapılacak ara seçimlerde kozlarını paylaşacak.

- Ön seçimlerde Trump'ın etkisi belli olacak

Ön seçimler, özellikle Cumhuriyetçi adaylar arasında eski Başkan Donald Trump’ın etkisinin tabanda ne kadar sürdüğünü belirleme konusunda da öne çıkıyor.

Sandıkta ismi olan 10 aday adayından 3’ünün, 6 Ocak 2021 Kongre Baskını sonrası Trump’ın azledilmesi için oy kullanması üzerine, Cumhuriyetçi tabandan nasıl bir tepki göreceği merakla bekleniyor.

Söz konusu 3 adayın, Michigan’dan Peter Meijer, Washington’dan Jaime Herrera Beutler ve Dan Newhouse’in rakipleri Trump tarafından destekleniyor.

- Kasım'a kadar 15 eyalet daha ön seçime gidecek

Michigan, Kansas, Washington ve Missouri’de sandıklar bugün yerel saat ile 20.00’de, Arizona’da da 21.00’de kapanacak.

Washington eyaletinde oylama neredeyse tamamen posta yoluyla yapılıyor. Seçim gününe damgalanmış mektupla gönderilen oy pusulaları, 15 Ağustos'a kadar ulaşırsa geçerli sayılacak. Bu nedenle eyalette ön sonuçların netleşmesinin günler alması bekleniyor.

Bugünden sonra ara seçimlere kadar ülkede ön seçim yapacak 15 eyalet daha bulunuyor.

4 Ağustos’ta Tennessee, 9 Ağustos’ta Connecticut, Minnesota, Wisconsin ve Vermont, 13 Ağustos’ta Hawaii, 16 Ağustos’ta Alaska ve Wyoming, 23 Ağustos’ta Florida ve New York, 6 Eylül’de Massachusetts, 13 Eylül’de Delaware, New Hampshire ve Rhode Island, en son olarak Louisiana 8 Kasım’da ön seçim için sandığa gidecek.

Louisiana'da Senato adayını 10 Aralık 2022'de seçeceği için ön seçimler ara seçimin gerçekleşeceği günde yapılacak.

- Kasım ayında Kongre ara seçimleri düzenlenecek

Amerikalılar 8 Kasım 2022’de yapılacak ara seçimlerde, Kongre’nin Temsilciler Meclisi'ndeki 435 sandalyenin tamamı, Senato'daki 100 sandalyenin de 35'i için sandığa gidecek.

ABD seçim sisteminde 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyelerinin tamamı, biri ABD Başkanının seçildiği genel seçimlerde, diğeri de ara seçimde olmak üzere her iki yılda bir sandığa gidiyor.

6 yıllığına seçilen Kongre’nin 100 üyeli Senato kanadının 3’te 1’i de her iki yılda bir seçime giderek yenileniyor.

Seçimler öncesi aday adayı olan kişiler, bulundukları bölgelerde yapılan "primary" denilen ön seçimlere girerek, kazanmaları halinde diğer adayları geride bırakarak sandığa giriyor.