Dededen Torunlara Geçen Asırlık Meslek-Çamurdan Tandır

Kerkük'ün merkezinde asırlar öncesine ait çamurdan tandır yapımı kültürü halen sürdürülüyor. Getirdikleri özel toprakları harmanlayarak çamura çeviren ustalar, ürettikleri ekmek pişirme tandırlarını ülkenin her yerine gönderiyorlar.

Dededen toruna geçen bu mesleği sürdüren ustalar, geçimlerini ekmek tandırı üretiminden sağlıyor. Özellikle yaz mevsiminde kolları sıvayan Kerküklü ustalara bazen çocukları da eşlik ediyor.

Mesleğin temsilcilerinden olan Ari Fellah, tandır imalatına ilişkin TEBA mikrofonuna konuştu.

Fellah, küçükken aile büyüklerinin tandır yapımı ile uğraşırken onlara yardım ettiklerini ve bu mesleği onların elinden öğrendiklerini kaydederek, ''Mesleği çocukken büyüklerimizden öğrendim ve şu ana kadar tandır yapımını icra ediyorum.'' dedi.

Tandır atölyesinin durmadan çalıştığını aktaran Fellah, kültür mirası niteliğini taşıyan bu mesleğin yok olmaması için çocuklara da öğretmeye çalıştıklarını belirtti.

Ari Fellah, ürettikleri tandırlara bütün il ve köylerden alıcıların olduğunu belirterek, “Tandır yapımı için kullandığımız toprağı eskiden Leylan’dan getiriyorduk ancak artık orada toprakları bulamıyoruz bu nedenle Dibiz’den getiriyoruz.” dedi.

“Her tür toprak tandır yapımına uygun değildir.” diyen Ari Fellah, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Sarı ve taşlı toprakları kullanmıyoruz. Tandır yapımı için kırmızı toprakları tercih ediyoruz. Toprakları çamur haline getiriyoruz. Çamur iki gün bekletildikten sonra içine saman ve tuz katılıyor. Bekletildikten sonra işlenme aşamasına geçiliyor.”

Tandır yapımında en önemli noktaya değinen Ari Fellah, “Tandır yapımında en önemli nokta çamurun ekşimesini beklemek, yani 2 gün bekledikten sonra yapılmasıdır. Çünkü bekletilen çamur daha sağlam olur.” diye konuştu.

Kırmızı toprağın sağlık açısından faydalı olduğunu söyleyen Fellah, “Kırmızı topraktan yapılan tandır işlendikten sonra içerisinde ekmek yapıldığı zaman insanın sağlığına zarar verecek herhangi bir madde bulundurmaz.” dedi.

Fellah, tedavi için de kırmızı toprağın iyi olduğunu ve bazı vatandaşların sağlığa iyi geldiği için kırmızı topraktan çok az miktarda yediğini kaydetti.

Çamurdan mangal da yaptıklarını belirten Fellah, “Çamurdan mangal tarzı işlediğimiz ürüne de rağbet çok, çünkü pikniklere götürmek için ideal bir ürün. Hem çay yapılıyor hem yemek pişiriliyor.” ifadesini kullandı.