Oluşumların Gözünden Firset Sofi... TEBA Özel

Erbil’in 42 yaşındaki Valisi Firset Sofi, 18 Kasım’da uzun süre mücadele ettiği Kovid-19’a yenik düşerek hayata gözlerini yumdu.




Erbilliler tarafından sevilen Sofi’nin vefatının hemen ardından farklı oluşumlardan ardı ardına taziye mesajları yağmaya başladı.





TEBA olarak Erbil’de yaşayan farklı oluşumlar ile Sofi’yi konuştuk.



Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi (IKBY) Oluşumlardan Sorumlu Bölge Bakanı Aydın Maruf, Sofi’nin vefatı ile ilgili çok üzgün olduklarını söyleyerek, “Geçmişte milletvekili olduğum dönemde 5 yılı aşkın bir süre insan hakları komisyonunda beraber çalışmıştık. Daha sonra ben bakan olduğum zaman o da valiliğe atanmıştı. Birlikte koordinasyon içerisinde Türkmenler ile Hristiyanları ilgilendiren birçok konu üzerine çalışmalarda bulunduk. Kendisi Erbil’de yaşayan etnik gruplara destek vermeyi çok istiyordu.” dedi.



Türkmenlere ve Erbil’de yaşayan oluşumlara gerekli yardımları ulaştırdığını söyleyen Maruf, “Koronavirüs pandemisi döneminde de bizlere çok yardımı oldu. Kendisi kıymetli, ahlaklı ve sakin bir insandı.” diyerek sözlerini sonlandırdı.



Vali Sofi’nin 20 yıllık arkadaşı olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Grup Başkanı Umed Hoşnav, “Ben ve Firset Sofi, Öğrenci ve Gençler Teşkilatında birbirimizi tanıdık.



Daha sonra parlamentoda zorlu bir 5 yıl geçirdik. Dr. Firset’te gözlemlediğim noktalar şunlar; çok çok güçlü bir iradesi vardı. Kendine çok güvenen ve yoluna inanan biriydi. Emin ve kendinden veren biriydi. Dr. Firset, anlayışlı biriydi ve birbirini anlama, kardeşlik ve yasanın egemen olması taraftarıydı. Her daim kirli işler ve yolsuzlukların karşısındaydı. İnançla bu ülkenin gelişmeye ihtiyacı olduğunu ve bunun için çaba gösterilmesi gerektiğini söylerdi. Akademisyen olmasının yanı sıra yasaları bilen biriydi. İyi bir şekilde tüm tarafların onayını alarak yasal yollarla sorunları çözme kapasitesine sahipti. Fraksiyonlar arasında sorunların olduğunu görürdük ve Dr. Firset onları birbirine yaklaştıran, sorunlarını çözen kişiler arasında olurdu. Herkes onu dinlerdi.” ifadelerini kullandı.



Hoşnav, sözlerini şöyle sürdürdü:



“Son anlarında hastanede onun yanındaydım, çünkü annem de aynı hastanede kalıyordu. Sağlık durumunu sürekli takip edip onu ziyaret ediyordum. Onda, her zaman bu hastalığı yenip hastaneden çıkacağı inancını görürdüm. Ama ne yazık ki son günlerinde zor bir evreye girdi ve tedavisi imkansız hale geldi. Kendi isteği dışında yurtdışına gönderilmesi ve orada tedavi görmesi kararı alındı. Ne yazık ki tedavilere cevap vermedi ve yurtdışında vefat etti. Kendisi her zaman ‘Beni Erbil’de bırakın, beni Erbil’de tedavi edin’ derdi. Ama yurtdışına gitmesi zorunlu bir karardı. Buradan ailesi ve Erbil halkına başsağlığı dileklerimi iletiyorum. Başkan Barzani’ye de özel olarak başsağlığı diliyorum. Başkan Barzani, her zaman yakından Dr. Firset’in durumunu takip etmiştir. Her zaman onu ve yolsuzluğa karşı verdiği mücadeleyi desteklemiştir.”





KDP Grup Başkanı Hoşnav, “Son olarak temiz ruhu binlerce kez şad olsun diyorum. Projelerini ve çabalarını devam ettireceğime, yolsuzluk ve zulme karşı duracağıma söz veriyorum. Biz her zaman onun çocuklarını kendi çocuklarımız olarak görüyoruz ve her zaman onlara dikkat ediyoruz. Ben ilk taziye gününde onlara bir yandan dayı, bir yandan da amca olacağım sözünü verdim. Umarım kimseye ihtiyaç duymazlar ama ihtiyaçları olduğu anda da ben gururla onlara hizmet ederim. Tekrar temiz ruhu şad olsun diyorum. Bu, Erbil için büyük bir kayıp oldu çünkü büyük amaçları vardı.” diyerek sözlerini sonlandırdı.



Sofi’ye yakınlığı ile bilinen Türkmen Kalkınma Partisi Başkanı ve aynı zamanda IKBY Parlamenteri Muhammed İlhanlı, Firset Sofi’nin yetenekli bir hukukçu olduğunu belirtti.







Kendisi ile çok eskilere dayanan bir arkadaşlığı olduğunu söyleyen İlhanlı, “Merhum ile tanışıklığımız 90’lı yıllarda talebe birliğine kadar dayanıyor. Daha sonra yakınlığımız, parlamento döneminde daha fazla arttı. Firset Bey ile iki ana yoldan yakınlaştık, ilki parlamentoda çıkan yasalarda çok büyük bir rolü vardı. Kendisi ile fikir alışverişi yapıp fikirler alıyorduk.” dedi.



Türkmenlerin ve diğer etnik grupların haklarını koruyan 5’inci yasada Firset Sofi’nin çok katkısı olduğunu söyleyen İlhanlı, “Yasama meselelerinde ciddi bir aşamaya geldiğimiz zaman kendisi ile istişare ederdik ve fikir alışverişi yapardık, yeni düşünceler üreterek sıkıntıları çözüyordu. Milletler ile ilgili yasaların destekçisiydi.” şeklinde açıklama yaptı.



Sözlerinin devamında İlhanlı, Bölge anayasası teşkili sırasında büyük bir rolü olduğunu belirterek şu ifadelerle sözlerini bitirdi:



“Etnik gruplar hakkında verilen öneri ve taleplerde bize yardımcı olup güzel bir şekilde yazılmasına eşlik ediyordu. Özellikle etnik gruplar yasasında ve en son bölge anayasası komisyonu teşkil edildiği zaman orada büyük bir rolü vardı. Temsilcimiz yolu ile yaptığımız bütün taleplerde bize destek oluyordu. Böyle bir şahsın yürütme organında olması ve daha sonra da vali olması iyi bir gelişmeydi .Vali olduğu zaman kendisinden bazı beklentilerimiz vardı, fakat maalesef kaderi böyleymiş.’’



Erbil’in temel oluşumlarından biri olan Kildani-Asuri-Süryani, IKBY’de nüfus olarak Kürt ve Türkmenlerden sonra ikinci sırada yer alıyor. Bu durum Erbil’de de aynı. Sofi’nin kısa süre içerisindeki valiliği sırasında iletişimde olduğu bir diğer oluşum Hristiyanlar oldu.



Bu ilişki hakkında TEBA mikrofonuna konuşan Kildani-Asuri-Süryani şahsiyetlerinden ve aynı zamanda Ulusal Birlik Koalisyonu Başkanı Romeo Hakari, “Merhum Dr. Firset Sofi alçak gönüllü, çalışkan ve bencil olmayan bir şahsiyetti. Gecesini gündüzüne katıp Erbil’e hizmet etmek için çabalıyordu.” ifadelerini kullandı.



Yakın arkadaş olduklarını söyleyen Hakari, “Kendisini yakından tanıyordum, her zaman hukukun üstün olması için çalışıyordu. Bana göre Firset Sofi’nin ölümü sadece kendi ailesi için değil, yardıma muhtaç insanlar için de çok büyük bir kayıp olmuştur. Parlamento işleri ile ilgili bazen kendisi ile özel işim olduğunda da hemen araya girip uygulamaya geçerdi. Saatler boyunca, işimiz bitene kadar bizimle olurdu.” dedi.



Romeo Hakari son olarak Sofi’nin bütün oluşumlarla iyi ilişkilere sahip olduğunu belirterek şu şekilde sözünü sonlandırdı:



“Bana göre Sofi’nin vefatı büyük bir kayıp oldu, onun boş bıraktığı makamın Sofi ile aynı yardım anlayışına sahip olan kişilerle doldurulması gerekiyor. Biz Kildani ve Aşuriler olarak sayın Sofi’yi valilikte kendi temsilcimiz olarak görüyorduk.’’



Etnik gruplar ile yakın ilişkilere sahip olduğunu söylerken, Ermeni Fraksiyonu Başkanı Ermeni şahsiyet Faik Huhan’a Sofi’yi sorduğumuzda, “Biz Firset Sofi’yi birkaç yıl önce Kürdistan Parlamentosunda tanımıştık, çok cesur ve ahlaklı biriydi. Ermenilere oldukça saygı duyardı. Ne yazık ki, vefatı Kürdistan halkı, özellikle Kürdistan Ermenileri için büyük bir kayıp oldu.” dedi.



Sofi’yi, çok iyi bir kişilik olarak tanımlayan Huhan, “Sofi’nin vefatı bizi üzüntüye boğdu. Şu anda bile ben ve ailem bir yıl içerisinde Kürdistan’ın tüm kesimlerine hizmet eden bu genç şahsiyetin vefatının derin üzüntüsünü yaşıyoruz.” ifadelerini kullandı.



12 Eylül 2019 tarihinde Erbil İl Meclisi’nde oylama sonucu Erbil’in yeni valisi seçilen Sofi, bir yıl 3 ay görevini yerine getirebildi. Sofi, koronavirüse yakalanmış ve Türkiye’nin başkenti Ankara’da tedavi gördüğü hastanede hayata veda etmişti.



Firset Sofi’nin naaşı, 19 Kasım’da IKBY Başkanı Neçirvan Barzani ve üst düzey yetkililerin katılımı ile Erbil Uluslararası Havalimanı’nda tören eşliğinde karşılandı. Firset Sofi’nin naaşı, halkın yoğun katılımı ile Erbil’in Şeyh Ahmet mezarlığında toprağa verilmişti.