Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan'ın işgal döneminde Azerbaycan topraklarında döşediği mayınları temizlemek için yaklaşık 30 yıl ve 25 milyar dolar gerektiğini söyledi.
Aliyev, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA) 6. Zirvesi'nde konuşma yaptı.
Azerbaycan'ın 2 Karabağ Savaşı'nda topraklarını Ermenistan'ın işgali altından kurtararak Karabağ sorununu sona erdirdiğini belirten Aliyev, adaleti yeniden sağladıklarını ve Ermeni silahlı kuvvetlerinin işgal altındaki topraklardan koşulsuz geri çekilmesini öngören Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını uyguladıklarını dile getirdi.
Aliyev, Ermenistan'ın 30 yıla yakın işgali sırasında Azerbaycan şehir ve köylerinin, kültürel ve dini anıtlarının, camilerinin kasten tahrip edildiğini, hakarete maruz kaldığını ve yağmalandığını hatırlatarak camilerin ahır olarak kullanıldığını bildirdi. 30 yılda bu tür vandalizmlere karşı Ermeni toplumundan herhangi bir itiraz duymadıklarını anlatan Aliyev, tam tersi yıkımları gerçekleştirenlerin, savaş suçlularının övüldüğünü ve kahramanlaştırıldığını ifade etti. Aliyev, şöyle konuştu:
"Ermenistan sistematik olarak Azerbaycan'ın sivil nüfusuna ve askerlerine karşı savaş suçları işledi. 1. Karabağ Savaşı'ndan bu yana yaklaşık 3 bin 900 Azerbaycan vatandaşının kayıp olduğu düşünülüyor. Çoğu işkence gördü, öldürüldü ve toplu mezarlara gömüldü. İşgalden kurtardığım iki köyde bu yıl toplu mezarlar bulduk. Ermenistan, kayıpların akıbeti ve toplu mezarların kesin yerleri hakkında Azerbaycan'a bilgi vermelidir. Yaklaşık iki yıldır bu bilgiyi talep ediyoruz ancak Ermenistan hükümeti bunu Azerbaycan'la paylaşmayı reddediyor."
Azerbaycan'ın dünyada mayınların en fazla kirlettiği ülkeler arasında yer aldığına işaret eden Aliyev, "Ön tahminlere göre, Ermenistan işgal döneminde bir milyondan fazla mayın döşedi. 2. Karabağ Savaşı'nın sona ermesinden bu yana geçen iki yıl boyunca, mayın patlamaları nedeniyle 250'den fazla Azerbaycan vatandaşı öldü veya ağır yaralandı. Uluslararası uzmanların hesaplarına göre, mayınların temizlenmesi için yaklaşık 30 yıl ve 25 milyar dolar gerekiyor." dedi.
Aliyev, kendi olanaklarıyla yaptıkları mayın temizleme çalışmalarına paralel olarak işgalden kurtarılan bölgelerde kapsamlı imar çalışmaları başlattıklarına, aynı zamanda zorunlu göçmenlerin ata yurtlarına dönmesi sürecine, Büyük Dönüş ismini verdikleri programa da başladıklarına dikkati çekti.
Karabağ sorunu bitmesine rağmen Ermenistan'ın sınırda provokasyonlarını sürdürdüğünü söyleyen Aliyev, Ermeni güçlerin eylülde de sınırda provokasyonda bulunduğunu, Azerbaycan ordusunun da misilleme operasyonunu hayata geçirmek zorunda kaldığını anlattı.
Aliyev, provokasyonların sorumluluğunun Ermenistan'ın askeri ve siyasi yönetiminde olduğunu vurgulayarak "30 yıldır bir milyondan fazla Azerbaycanlının çektiği acılara, eşi görülmemiş vahşete ve yüzlerce şehir ve köyümüzün yıkımına rağmen Azerbaycan, Ermenistan'a toprak bütünlüklerini karşılıklı olarak tanımak temelinde barış anlaşması imzalamasını teklif etti." ifadelerini kullandı.
Hayata geçirdikleri projeler sayesinde Azerbaycan'ın önemli transit ve lojistik merkezlerinden birine dönüştüğünü aktaran Aliyev, 2022'nin dokuz aylık döneminde Azerbaycan'dan geçen transitin geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 65 arttığını bildirdi.
Aliyev, Kuzey-Güney ve Doğu-Batı koridorlarının gelişimine önemli katkı sunduklarını, Orta Koridorun önemli bir kısmı oluşturacak Zengezur Koridoru'nun hayata geçmesi için aktif şekilde çalıştıklarını kaydetti.
AA